رادیوگرافی با چشم های کاملا باز - مجله پیکوشو

رادیوگرافی با چشم های کاملا باز

هشدارها و توصیه های مهندس علی گورانی، کارشناس مسوول پرتوها و امواج الکترومغناطیس

آقای مهندس! یک راه تشخیص و درمان متداول امروز، استفاده از تشعشعات و امواج الکترومغناطیسی است. آیا این امواج و تشعشعات برای انسان مضر نیست؟

همان طور که اشاره کردید، یکی از استفاده های گسترده ما از امواج و تشعشعات یوهمان و غیریوهمان در حوزه پزشکی است و باز همان طور که گفتید این پدیده ها می تواند آثار نامطلوبی روی انسان داشته باشد اما نکته ای که در این میان حایز اهمیت است این است که بدانیم فواید استفاده از این پدیده ها در تشخیص های پزشکی بیشتر است یا مضرات آن. این طور نیست که متخصصان از آثار نامطلوب امواج و تشعشعات به بدن انسان بی اطلاع باشند ولی آنها میان بد و بدتر، بد را انتخاب می نمایند.

ولی بیشتر مردم از آثار نامطلوب مثلا تشعشعات رادیوگرافی اطلاع ندارند.

بله، همین طور است. به طور کلی مسئله ای که در کل جهان و به صورت حادتر در کشور ما وجود دارد همین عدم اطلاع از مضرات و عوارض تشعشعات است. مشکل ما این است که اصول حفاظت در این رابطه به درستی مورد توجه قرار نمی گیرد و این مساله می تواند در آینده خطرآفرین باشد.

پس با این حساب، کارشناسان و متخصصانی که در این مراکز فعالیت می نمایند در معرض خطر بیشتری قرار دارند؟

نکته همین جاست. پرتوکاران و متصدیان این تجهیزات در این مورد توجیه شده اند و اصول حفاظتی را به طور مطلوب رعایت می نمایند. اگر به آمارها و آنالیز های اجرا شده در این باره در کشور رجوع کنیم، خواهیم دید که عوارض چندان شدیدی در خصوص پرتوکاران وجود نداشته اما در مقابل، تاثیرات منفی این تشعشعات در بیماران و همراهان آنها به حدی زیاد بوده که فقط در یک سیستم نامنظم، احتمال مشاهده چنین شرایطی وجود دارد.

چرا؟

دلایل مختلفی می تواند در این موضوع دخیل باشد ولی 2 علت پیش از سایر موارد در این خصوص خود را نشان می دهد؛ یکی عدم توجه به شرایط پرتوگیری بیماران و دیگر اطلاع رسانی ناکافی در این باره به بیماران و خانواده های آنها. بیشتر مردم اطلاع ندارند که یک عکسبرداری ساده از دندان هم می تواند عوارضی را برای آنها به وجود آورد و در عین حال نمی دانند که به راحتی می توانند آمار زیانبار این کار را به حداقل برسانند.

مقصود در این موضوع چه کسی است؟

نوع نگاه به موضوع. حقیقت این است که ما در بحث پیشگیری در کاربردهای پزشکی خوب کار ننموده ایم. یعنی همیشه توجه عمده ما به مسایل درمانی بوده است تا پیشگیری. متخصصان در خصوص بحث های مربوط به درمان فوق العاده با دقت برخورد می نمایند اما گویا بحث پیشگیری را کمتر مورد توجه قرار داده اند. برای یک کاردیوگراف یا آنژیوگراف همیشه این موضوع مورد اهمیت است که بتواند کار پزشکی خود را با کیفیت مطلوب انجام دهد و در مقابل به بحث بهینه کردن اندازه پرتوگیری آنچنان توجه ندارد. این موضوع فقط درباره تشعشعات مطرح نیست و در واقع نگاه ما به حوزه پزشکی به این صورت شکل گرفته است.

موارد شایع این بی اطلاعی مردم کدام ها هستند؟

موارد این موضوع بسیار زیاد است. به اسم نمونه ما هیچگاه به مردم اطلاع رسانی ننموده ایم که هنگام عکس برداری ساده از دندان باید تیرویید آنها با حفاظ سربی پوشیده گردد و آنها از این موضوع اطلاع ندارند که عدم رعایت این موضوع به وسیله مراکز درمانی حتی می تواند این مراکز را به تعطیلی بکشاند. مادرانی که فرزندان کوچک خود را برای رادیوگرافی می برند، اگر بدانند که رادیولوژیست حق ندارد از آنها بخواهد که کودک خود را مقابل دستگاه نگه دارند، شرایط ما از این مطلوب تر خواهد بود. حتی آنها این موضوع را هم نمی دانند که اگر قرار است کودک خود را مقابل دستگاه رادیوگرافی نگه دارند، باید از دستکش، روپوش و حفاظ مخصوص استفاده نمایند. این آگاهی هایی است که باید به تدریج به مردم منتقل گردد.

اصول کلی ای هم در این رابطه وجود دارد؟

بله، ما باید به این سمت حرکت کنیم که مردم بدانند تا حد امکان نباید وارد مراکزی از این دست (مثل مراکز پزشکی هسته ای) شوند. اگر برای تشخیص یا درمان مجبور به مراجعه به این مراکز شدند باید توجه داشته باشند که حداقل ماندگاری را در این مراکز داشته و سعی نمایند در دورترین نقطه از منابع تشعشعات قرار بگیرند.

یعنی این توصیه ها توصیه های کلاسیک و استاندارد است؟

بله، اصول محافظت و مقاومت در برابر تشعشع یک سری اصول استاندارد هستند که جامعه جهانی آن را به نام آلارا می شناسد که در آن 3 مولفه اصلی فاصله، زمان و حفاظ مطرح شده است. این اصول بیان می نماید که افراد تا حد امکان نباید از این نوع تجهیزات استفاده نمایند (استفاده بهینه) و اگر قرار است که به دلایل مختلف این منابع را مورد استفاده قرار دهند باید فاصله مناسب خود را از آن حفظ نموده و حفاظ های مطلوب را هم در برابر آن به کار گیرند. علاوه بر این، اطلاع از صندلی های حقوقی استفاده از این ابزار هم می تواند نقش بسزایی در کاهش آسیب های ناشی از این تشعشعات برای مردم داشته باشد. چون مردم اطلاع خواهند داشت چه انتظاری می توانند از این مراکز داشته باشند.

منبع: www.salamat.com

/ج

منبع: راسخون