نارنجستان قوام کجاست؟ - مجله پیکوشو

نارنجستان قوام کجاست؟

نارنجستان قوام، یکی از جاهای دیدنی های شیراز است که در خیابان لطفعلی خان زند قرار گرفته. این باغ در دوره ناصرالدین شاه قاجار و به دستور علی محمد خان قوام ساخته شده و حالا یکی از تماشایی ترین جاذبه های گردشگری شیراز است. درست است که باغ قوام خیلی بزرگ نیست، اما چشم نواز است و عمارت باشکوهی دارد.

برای رسیدن به باغ قوام می گردد با اتوبوس به ترمینال ولیعصر رفت و با کمی پیاده روی به باغ رسید. ایستگاه مترو ولیعصر هم به نارنجستان خیلی نزدیک است. اگر با ماشین شخصی برویم، از چهارراه نمازی راه مان را باید به سمت شرق ادامه بدهیم. سر راه مان می توانیم مسجد نصیرالملک را هم ببینیم.

در اطراف این باغ جای پارک سخت پیدا می گردد، بنابراین بهتر است با ماشین شخصی نرویم.

تاریخ پرفراز و نشب باغ

خاندان قوام در دوره قاجار مدت زیادی بر فارس حکومت می کردند و بناهای زیادی از آن دوره آنها به جا مانده، مثل باغ عفیف آباد، باغ کلانتر، باغ بیگلربیگی و همین مجموعه قوام.

این مجموعه در طول سال های 1257 تا 1267 خورشیدی ساخته شده و کم کم بناهای دیگری به آن اضافه شده و آخرین مرحله آن یعنی آینه کاری و گچ کاری آن هم در 1298 به انتها رسیده.

در دوران حکمرانی محمدرضا خان قوام الملک سوم، باغ قوام و عمارتش، بیرونی نامیده می شدند و کاربرد اداری داشتند؛ خانه زینت الملک اندرونی بود و خانواده قوام در آن زندگی می کردند. عمارت بیرونی محلی بود برای انجام کارهای سیاسی و نظامی یا برگزاری جلسه با نمایندگان دولت های خارجی.

این دو بخش با تونلی به هم وصل می شدند و عمارت نارنجستان کنونی، همان بیرونی دوران قاجار محسوب میشد. سال ها زندگی در این خانه جریان داشت، تا اینکه بالاخره در سال 1345 وقف دانشگاه شیراز شد.

چرا باید اینجا را ببینیم؟

جزییات کاشی کاری، گچ بری، آینه کاری و طرح و رنگ های به کار رفته در این بنا آنقدر زیادند که آدم را میخکوب می نمایند. اینطور معروف است که هفت هنر سنتی ایرانی یعنی آینه کاری، گچ بری، نقاشی های سنتی، معرق، منبت، حجاری و آجرکاری در عمارت قوام استفاده شده و همین هم دلیلی ست برای تماشایی بودنش.

از فروشگاه سوغات و صنایع دستی که رد شویم، به محوطه ای زیبا می رسیم. در اینجا همانطور که از اسمش هم پیداست، درخت های نارنج زیادی وجود دارد و فصل شکوفه ها که بگردد، عطر شکوفه های نارنج گردشگران را مست می نماید. گذشته از گلهای زیادی که در باغ قوام می بینیم، دو درخت نخل هم به صورت قرینه در اینجا کاشته اند.

بعد ساختمان اصلی یا شمالی را می بینیم که دو طبقه است و زیرزمین هم دارد. ایوان باشکوه و پله های دو طرف ایوان، ما را به داخل ایوان و ساختمان هدایت می نمایند و اتاق ها به صورت متقارن در دو طرف ایوان قرار گرفته اند.

سقف ایوان آینه کاری های چشمگیری دارد و به هر کدام از اتاق ها که سر بزنیم، آینه کاری و گچ بری های زیادی می بینیم. در سمت چپ این ساختمان، قهوه خانه و شربت خانه قرار گرفته و حیف است خودمان را از عرقیجات شیراز بی نصیب بگذاریم.یکی از قشنگ ترین قسمت های دیگر نارنجستان قوام، شاه نشین یا تالار آینه است با دیوار و سقفی پر شده از نقاشی و آینه کاری.

داخل عمارت نارنجستان

بالای شومینه دو حجاری قرینه می بینیدم و بالایش تصویر قوام الملک سوم را. سنگ های شومینه و کف اتاق، از شهرهای یزد، تبریز و شیراز آورده شده و در آینه های بزرگ تالار، تصویر باغ و حوضی منعکس می گردد که خیلی تماشایی ست. در طبقه دوم هم چهار اتاق وجود دارد برای اسکان مهمان هایی که به باغ می آمدند.

ایوان ساختمان جنوبی رو به باغ قرار گرفته و در آن گچ بری های هنرمندانه ای دیده می گردد. ستون ها از جنس چوب منبت کاری شده اند و کف ایوان هم با کاشی سفید و آبی فرش شده.

در این عمارت چند ساختمان دیگر هم وجود دارد که جزو مجموعه قوام اند، مثل خانه عرقی ها که محلی برای عرق گیری بوده و حیاط مرکزی. ساختمان بعدی حمام گچینه است که یکی از حمام های تاریخی شیراز به حساب می آید و با تونلی به نارنجستان راه پیدا می نماید. این دو بنا فعلا بازدید عمومی ندارند. در زیرزمین ضلع شمالی موزه نارنجستان قرار گرفته که اشیایی مثل ظرف، سکه و کاشی کاری در آن نگهداری می گردد.

جاذبه های نزدیک

خانه زینت الملک: خانه زینت الملک که اندرونی عمارت قوام است، سالهاست که به موزه مشاهیر تبدیل شده. در این خانه سال ها زینت الملک قوامی ، دختر قوام زندگی می نموده. شهرت این خانه هرچند به پای خانه قوام نمی رسد، اما از نظر زیبایی با آن رقابت می نماید.

مسجد نصیرالملک: این مسجد یکی دیگر از جاهای دیدنی شیراز است که با نارجستان قوام فاصله ای ندارد. این مسجد به خاطر شیشه های رنگی و بازتاب نور به داخل آن، خیلی معروف است. این مسجد در جنوب خیابان لطفعلی خان زند و کوچه نصیرالملک واقع شده است.

ساعت بازدید و هزینه بلیط

• همه روزهای هفته از 8 صبح تا 1 و از 1 بعداظهر تا 7 بعداظهر
• قیمت بلیط بازدید از این باغ 3 هزار تومان است.