منابع اقتصادی دانشگاه های برتر جهان ، نقش بودجه دولتی در دانشگاه های جهان چقدر مهم است؟ - مجله پیکوشو

از وبسایت ویکی پدیا دیدن نمایید.

گروه دانشگاه خبرنگاران؛ سارا سلیمی- هر کشوری ممکن است در مسائل اقتصادی چالش هایی داشته باشد؛ مسائلی که بر بخش های مختلف آن کشور تاثیرگذار است؛ حال اینکه راه چاره کلی هر کشور برای این موضوع چه خواهد بود، بحث دیگری است. اینجا، اما می خواهیم درآمدزایی یکی از همان بخش ها در جهان را آنالیز کنیم؛ بخشی که در صورت وابستگی کامل به دولت، قطعا در بروز چالش های اقتصادی آسیب جدی خواهد دید.

دانشگاه ها، این موسسات آموزش عالی که محل و مبدا بسیاری از پیشرفت های مهم یک کشور هستند برای فعالیت های مختلف خود، مثل همه موسسات دیگر احتیاج به سرمایه دارند؛ حال ممکن است این سرمایه به وسیله بودجه دولتی مرتفع گردد و یا درآمد خود آن دانشگاه. امروزه مشاهده می گردد دانشگاه هایی که درآمدی در کنار بودجه دولتی خود دارند، در حل و فصل احتیاج ها و مسائل خود پیشتاز هستند.

درآمدزایی دانشگاه ها در جهان اتفاق خیلی جدیدی نیست و تقریبا هر دانشگاه برای اینکه هشتش گرو نه نباشد و مدام منتظر تزریق قطره چکانی بودجه اش از سمت دولت ننشیند و علل دیگر، به سمت این راه چاره پیش رفته است.

بیشتر بخوانید

استقلال اقتصادی دانشگاه ها از حرف تا عمل

استقلال اقتصادی دانشگاه ها و موسسات آموزشی از جهات مختلفی مهم است؛ ساده ترین اتفاقی که در اثر درآمدزایی یک دانشگاه رقم می خورد محدود نبودن در ارائه فعالیت های پژوهشی و خدمات آموزشی خواهد بود؛ در نتیجه این موضوع به پیشرفت فعالیت های پژوهشی-علمی و پر بارتر شدن هر چه بیشتر سطح علمی کشور منجر خواهد شد.

علاوه بر این اگر استقلال اقتصادی در خود دانشگاه نیز محصور نگردد، دانشجو ها نیز در برخورد مستقیم این موضوع قرار گیرند و فقط از آن ها برای پرداخت شهریه استفاده نشده و راه درآمدزایی دانشگاه ها، بستری مناسب برای فعال و خلاق کردن دانشجو برای کارآفرینی و ایجاد سرمایه برای دانشگاه و خودش باشد، خواهیم دید که چرخه اقتصاد، کارآفرینی، فراوری علم و ... پیشرفت بیشتری خواهد داشت.

در اقصی نقاط جهان، دانشگاه های بسیار معتبری وجود دارد، اما سوال اینجاست که آیا همه آن ها تنها به وسیله بودجه دولتی خود، گذران امور می نمایند؟ البته که جواب منفی است، ولی باید دید درآمدزایی دانشگاه های معتبر جهان از چه راه و یا راه هایی است.

در کشوری مثل فرانسه تقریبا تمامی دانشگاه ها و دانشکده ها و مراکز آموزشی وابسته به بودجه دولتی بوده و منابع اقتصادی خود را به طور مستقیم از دولت دریافت می نمایند؛ البته دولت این کشور دانشگاه هایش را تشویق می نماید تا به دنبال ادامه فعالیت های تجاری خود و مشارکت با بخش خصوصی باشند. می توان گفت به دلیل وابستگی اقتصادی که بین موسسات آموزشی این کشور و دولتش وجود دارد، دانشجویان و دانشگاه های آن، گویا مسائل اقتصادی بیشتری داشته و دولت آن کمتر از ایالات متحده آمریکا برای دانشگاه هایش هزینه می نماید.

در آمریکا موسسات آموزش عالی خصوصی و دولتی در کنار اینکه از منابع پژوهشی و وام های دولتی می توانند استفاده نمایند، از صنایع و شرکت های خصوصی، افراد نیکوکار و... یاری های بلاعوض و هدایایی نیز دریافت می نمایند.

طی تحقیقی که در چند سال اخیر صورت گرفته، راه های درآمدزایی دانشگاه های اروپا اینگونه به دست آمده است:

1. ایجاد پارک های علم و فن آوری 70.2%

2. گرایش به سمت فعالیت های یادگیری مستمر 65.5%

3. درآمد ها از خیریه ها و هدایا 64.3%

4. کمپین آموزشی برای کارکنان و کارمندان 58%

5. ایجاد شرکت های آموزشی و تحقیقاتی 55.8%

6. ایجاد بستر های لازم برای رشد 49.4%

7. مکانیسم پاداش دهی داخلی برای سطوح مختلف پرسنل 34.1%

8. مکانیسم پاداش دهی داخلی برای استعداد های فکری 29.6%

9. ورود به بازار کسب و کار 28.6%

حالا بخوانیم از دانشگاهی که در تمام بریتانیا بالاترین درآمدزایی از تحقیقات را دارد: آکسفورد، دانشگاهی که تنها 8 درصد از هزینه های سالانه اش به وسیله یاری های اقتصادی که دولت انجام می دهد تامین می گردد. بزرگترین منبع درآمد بودجه های تحقیقاتی این دانشگاه در حدود 26 درصد است که به وسیله نهاد هایی مانند موسسات خیریه، بنیادها، شورا های تحقیقاتی، صنعت و اعتماد حاصل می گردد.

14 درصد از درآمدزایی این دانشگاه متعلق به دریافت شهریه از دوره های کارشناسی و کارشناسی ارشد و همینطور قرارداد های آموزشی است. 52 درصد از درآمدزایی نیز مربوط به فعالیت هایی به غیر از تدریس و پژوهش است؛ فعالیت هایی همچون انتشارات آموزشی، تجاری سازی، حمایت های بشر محبت آمیز و سرمایه گذاری حاصل از موقوفات دانشگاه.

دانشگاه هاروارد نیز منابع درآمدی خود را اینگونه معرفی نموده است: درآمد های حاصل از موقوفات، شهریه و تحقیقات دانشجویان، حامیان اقتصادی، هدایا و منابع دیگر. دانشگاه استنفورد نیز منابع اقتصادی خود را درآمد حاصل از شهریه دانشجویان، سرمایه گذاری، تحقیقات، خدمات درمانی، هدایا، درآمد های آزاد، خدمات ویژه و سایر منابع ذکر نموده است که در هیچ کدام از این دو دانشگاه بیشترین درآمد، قطعا درآمد حاصل از شهریه دانشجویان نیست.

طبق تحقیقی که موسسه EUA از دانشگاه های سراسر اروپا انجام داده است، مسائل و موانع زیر در برابر درآمدزایی دانشگاه ها وجود دارد:

1- کمبود اطلاعات و آگاهی

2- دور شدن و انحراف دانشگاه ها از فعالیت اصلی

3- نبود ساختار مناسب داخلی

4- کمبود اطلاعات مدیریت

5- گرایش منفی جامعه به درآمدزایی دانشگاه ها

6- محدودیت قانونی

7- توزیع نامناسب امکانات در دانشگاه ها

8- نگرش منفی به بازار و ارتباط با آن

9- تعارض با اصول اخلاقی دانشگاه ها

در زیمباوه نیز به دلیل افزایش تورم و وخیم تر شدن چالش های اقتصادی و سیاسی پیش روی این کشور شرایط دانشگاه ها شرایط آنچنان خوشایندی نداشته و با انجام مطالعه ای این نتیجه حاصل شده است که قانون کنونی، اقتصاد کلان و سیاسی، کاهش حمایت دولت و کاهش منابع اقتصادی به عنوان موانع اصلی برای درآمدزایی دانشگاه های دولتی در زیمباوه وجود دارد و این مسئله به عنوان یک احتیاج دانسته شده که دانشگاه ها باید استقلال خود را به دست بیاورند تا بتوانند به درآمدزایی برسند و هزینه فعالیت های خود را به دست آورند.

موضوع در آمدزایی بنابراین در بسیاری از کشور ها مورد توجه است و انتظار می رود دیر یا زود هر دانشگاهی به این مسئله برسد؛ درآمدزایی که عوامل مختلفی در آن، با درصد بسیار بالاتری نسبت به درآمدزایی با شهریه دانشجو ها دخیل هستند؛ درآمدزایی باید برای دانشجویان یک دانشگاه بهرمندی بهتر از خدمات علمی و پژوهشی و رفاه به ارمغان بیاورد، نه فشار و استرس ناشی از هزینه های سرسام آور تحصیل.