کمبود آهن در بچه ها
به گزارش مجله پیکوشو، همه ما به انواع ویتامین ها و مواد معدنی احتیاج داریم تا بدنی سالم و عادی داشته باشیم، اما بچه ها بسیار حساس تر و آسیب پذیرتر از بزرگسالان هستند و به همین علت تأمین املاح و ویتامین های مورداحتیاج آنها اهمیت بیشتری دارد. تغذیه درست و اصولی بچه ها و به ویژه نوزادان باعث وزن گیری مناسب و رشد مطلوب آنها می گردد و هرگونه کمبود تغذیه ای می تواند در فرایند رشد آنها اختلال ایجاد کند.
نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می شوند، معمولا آهن کافی از شیر مادر دریافت می نمایند، اما نوزادانی که با شیر خشک تغذیه می شوند، باید شیر خشک هایی مصرف نمایند که فرمول های غنی شده با آهن دارند. هنگامی که بچه ها آغاز به خوردن غذاهای معمولی می نمایند، ممکن است به اندازه کافی غذاهای غنی از آهن مصرف ننمایند. این مسئله می تواند آنها را در معرض کمبود آهن قرار دهد که شایع ترین دلیل کم خونی است.
عوارض ناشی از کمبود آهن در بچه هاکمبود آهن می تواند در رشد کودک اختلال ایجاد کند و بعلاوه باعث بروز موارد زیر گردد:
مسائل یادگیری و رفتاری؛
کناره گیری اجتماعی؛
تأخیر در مهارت های حرکتی؛
ضعف عضلانی.
آهن برای سیستم ایمنی بدن نیز لازم است. دریافت نکردن آهن کافی می تواند امکان ابتلا به سرماخوردگی ، آنفولانزا و عفونت ها را بیشتر کند.
علائم کمبود آهن در بچه هاعلائم ممکن است در همان ابتدا ظاهر نشوند، اما همان طور که کم خونی تشدید می گردد، ممکن است کودک تان علائم زیر را داشته باشد:
خستگی؛
پوست رنگ پریده؛
تحریک پذیری؛
ضربان قلب سریع یا نامنظم؛
کاهش اشتها؛
کند بودن فرایند افزایش وزن (وزن گیری آهسته)؛
سرگیجه؛
سردرد؛
سبکی سر.
کودک من به چه اندازه آهن احتیاج دارد؟آیا تابه حال فکر نموده اید که چرا بسیاری از غلات صبحانه با آهن غنی می شوند؟ آهن یک ماده مغذی بسیار مهم برای کودک در حال رشد است. ممکن است دریافت آهن کافی از غذاهای جامد برای یک کودک بدغذا و بهانه گیر مشکل باشد. اندازه آهن مورداحتیاج روزانه برحسب سن کودک، فرق دارد:
بچه ها 1 تا 3 سال: 7 میلی گرم در روز؛
بچه ها 4 تا 8 سال: 10 میلی گرم در روز؛
بچه ها 9 تا 13 سال: 8 میلی گرم در روز؛
دختران 14 تا 18 سال: 15 میلی گرم در روز؛
پسران 14 تا 18 سال: 11 میلی گرم در روز.
نوزادانی که با وزن پایین متولد شده اند و بعلاوه نوزادان نارس معمولا نسبت به نوزادان دارای وزن طبیعی به آهن بیشتری احتیاج دارند.
آهن هِم در مقابل آهن غیرهِمآهن دارای 2 فرم اصلی است: هِم و غیرهِم. گیاهان حاوی آهن غیرهِم هستند. گوشت ها و غذاهای دریایی حاوی هردو آهن هِم و غیرهِم هستند. آهن غیرهِم به آسانی آهن هِم به وسیله بدن جذب نمی گردد. این مسئله هم در خصوص بچه ها صدق می نماید و هم بزرگسالان. اگر کودک شما یک رژیم غذایی گیاه خواری یا عمدتا گیاهی دارد، سعی کنید آهن مصرفی او دو برابر اندازه توصیه شده باشد.
هنگامی که آهن به همراه یک منبع ویتامین C مصرف گردد، بدن آهن را بهتر جذب می نماید. برای افزایش اندازه آهن جذب شده به وسیله بدن، غذاهای غنی از آهن را به همراه مواد غذایی غنی از ویتامین C مصرف کنید.
نمونه هایی از مواد غذایی سرشار از ویتامین C عبارت اند از:
آب پرتقال؛
پرتقال؛
گریپ فروت؛
بروکلی؛
گوجه فرنگی؛
توت فرنگی؛
فلفل دلمه ای؛
پاپایا؛
طالبی؛
سیب زمینی شیرین.
کودک من برای دریافت آهن باید چه مواد غذایی مصرف کند؟دادن مواد غذایی غنی از آهن به همراه غذاهای سرشار از ویتامین C به کودک تان می تواند احتمال ابتلا به کمبود آهن را کاهش دهد. بچه ها نباید فقط با شیر گاو تغذیه شوند، چون شیر گاو فاقد آهن است.
1. گوشت های بدون چربیگوشت و ماکیان، منابع خوبی از آهن هستند، چون اندازه زیادی آهن هِم دارند. گوشت گاو، گوشت اندام ها و به خصوص جگر دارای اندازه زیادی آهن هستند. مرغ تیره و گوشت بوقلمون نیز غنی از آهن هستند.
سعی کنید با گوشت بدون چربیِ نرم و کاملا پخته برای کودک تان یک خوراک یا کاسرول درست کنید. حتما قسمت های چرب گوشت را جدا کنید، چون آهن بسیار کمی در قسمت های چرب وجود دارد. اسپاگتی با سس گوجه و گوشت نیز یک غذای سرشار از آهن است.
2. غلات صبحانه غنی شده (خشک و فوری)غلات غنی شده و کم شکر مانند بلغور جو دوسر، یکی از برترین راه هایی هستند که به شما اطمینان می دهند کودک تان آهن کافی دریافت می نماید. یک وعده بلغور جو دوسر و غلات غنی شده با آهن معمولا 100 درصد از آهن مورداحتیاج روزانه را تأمین می نمایند، آن هم فقط در یک وعده. اندازه دقیق آهن موجود در آنها فرق دارد، بنابراین حتما برچسب محصول را آنالیز کنید. غلات خشک مانند Cheerios نیز معمولا غنی شده هستند.
چندبار در هفته برای صبحانه به کودک تان بلغور جو دوسر یا غلات صبحانه غنی شده که رویش اندازهی زغال اخته و توت فرنگی ریخته اید - آنها حاوی ویتامین C هستند و به جذب بهتر آهن یاری می نمایند - بدهید.
3. حبوباتاگر در پی یک رژیم غذایی گیاه خواری هستید یا کودک تان از گوشت خوشش نمی آید، حتما در رژیم غذایی اش از حبوبات بهره ببرید. به عنوان مثال لوبیای سویا، لوبیای لیما، لوبیای قرمز و عدس، سرشار از ویتامین ها و مواد معدنی ضروری از جمله آهن هستند. نصف فنجان لوبیای سفید حدود 4 میلی گرم آهن دارد، درحالی که نصف فنجان عدس دارای 3 میلی گرم آهن است.
اندازهی عدس پخته را له کنید تا به شکل پوره درآید یا یک سوپ یا خوراک لوبیای کم ادویه درست کنید. سعی کنید اندازهی برنج غنی شده نیز به همراه لوبیا پوره کنید تا یک وعده غذایی با پروتئین کامل و آهن زیاد داشته باشید.
بعلاوه می توانید برای ناهار به کودک تان اندازهی لوبیای پخته با یک تکه نان گندم کامل بدهید. پوره سیب زمینی شیرین در کنار این غذا، اندازهی ویتامین C نیز به آن اضافه می نماید و موجب جذب بهتر آهن می گردد.
نخود که به لوبیای گاربانزو نیز معروف است، از حبوبات دیگری است که آهن زیادی دارد و یک میان وعده عالی برای بچه ها و بزرگسالان است. می توانید نخود را بپزید، له کنید و با آن هوموس درست کنید. این میان وعده ای بسیار مغذی و غنی از آهن است.
4. اسفناجسبزیجات برگ دار سبز تیره مانند کلم کِیل، بروکلی و اسفناج جزو برترین گزینه های گیاهی برای دریافت آهن هستند. اسفناج را بپزید، آن را در آبکش بریزید تا آب اضافی اش خارج گردد و به کودک تان بدهید. نصف فنجان از آن حدود 3 میلی گرم آهن دارد. بعلاوه می توانید به ماکارونی و پنیر (mac and cheese) یا تخم مرغ نیمروی کودک تان اندازهی سبزیجات خردشده اضافه کنید.
برای افزایش اندازه آهن مصرفی کودک تان به املت یا تخم مرغ نیمروی او انواع لوبیا و سایر سبزیجات را اضافه کنید. تخم مرغ ها نیز منبع خوبی از آهن هستند.
5. کشمش و سایر میوه های خشک شدهبچه ها عاشق خوردن کشمش به عنوان میان وعده هستند. خبر خوب این است که این میوه خشک می تواند اندازه آهن مصرفی کودک تان را افزایش دهد و درعین حال به پیشگیری از یبوست یاری کند. یک چهارم فنجان کشمش حدود 1 میلی گرم آهن دارد.
6. دانه های کدوتنبلنصف فنجان دانه کدوتنبل حاوی تقریبا 6 میلی گرم آهن است. با ترکیب کشمش، آلو، زردآلوی خشک شده، دانه های کدوتنبل و دانه های آفتابگردان برای خودتان یک trail mix (مخلوطی از آجیل، دانه ها، غلات و میوه های خشک که به عنوان میان وعده مصرف می گردد) درست کنید.
به یاد داشته باشید که کشمش ها و دانه ها ممکن است در بچه ها کوچک باعث ایجاد خفگی شوند. این مواد غذایی را پوره یا به تکه های کوچک خرد کنید و هنگامی که کودک تان در حال خوردن آنهاست، مراقبش باشید.
7. کره بادام زمینی و مربابچه ها عاشق ساندویچ کره بادام زمینی و مربا هستند. استفاده از نان گندم کامل غنی شده در این ساندویچ می تواند به کودک تان یاری کند که آهن مورداحتیاج روزانه اش را به آسانی دریافت کند. کره بادام زمینی پخته شده در داخل کوکی با آرد غنی شده یا بلغور جو دوسر نیز یک خوردنی خوشمزه و سرشار از آهن است.
8. آب آلوآب آلو از معدود آب میوه های سرشار از آهن است. هر فنجان آب آلو حدود 3 میلی گرم آهن دارد. این آب میوه که برای یبوست نیز مفید است، می تواند به کودک تان یاری کند که اندازه کافی از آهن مورداحتیاج روزانه اش را دریافت کند. به دلیل اندازه زیاد قند موجود در آب میوه ها مصرف آنها باید به 120 تا 180 میلی لیتر در روز محدود گردد.
9. ماهی تنماهی تن کنسروی (ماهی هوور)، یک ماده غذایی کم کالری و کم چربی برای اضافه کردن به رژیم غذایی کودک تان است که حاوی آهن و سایر مواد مغذی مهم مانند اسیدهای چرب امگا 3 نیز هستند. برای افزایش آهن مصرفی کودک تان، ماهی تن خردشده را با سبزیجات پوره شده مخلوط کنید اما اگر آلرژی به غذاهای دریایی در خانواده شما ارثی است، از این کار اجتناب کنید.
10. سیب زمینی با پوستهنگام درست کردن سیب زمینی سرخ نموده یا سیب زمینی پخته برای کودک تان، پوست سیب زمینی را جدا نکنید. بیشتر مواد مغذی سیب زمینی در پوستش وجود دارد، از جمله آهن موجود در آن که پنج برابر آهن موجود در بقیه سیب زمینی است. بعلاوه سیب زمینی منبعی عالی از ویتامین C نیز هست.
در خصوص مکمل ها چطور؟اگر پزشک شما فکر کند که کودک تان کم خونی ناشی از فقر آهن دارد، یک آزمایش خون ساده انجام خواهد داد و برای کودک تان مکمل های آهن تجویز می نماید. دستورالعمل های پزشک تان را به دقت دنبال کنید و به یاد داشته باشید که مکمل ها را دور از دسترس کودک تان قرار دهید.
مصرف آهن بیش ازحد می تواند به مسائل سلامتی جدی منجر گردد، بنابراین هرگز بدون مشورت با پزشک به کودک تان مکمل آهن ندهید. با توجه به مؤسسات ملی بهداشت، بین سال های 1983 و 1991 تقریبا یک سوم از مرگ ومیرهای ناشی از مسمومیت تصادفی بچه ها در ایالات متحده به خاطر مصرف تصادفی مکمل های آهن بوده است.
نباید فراموش کنید بیشتر بچه ها به مکمل آهن احتیاج ندارند.
منبع: سایت چطور
منبع: راسخون